Białko to jeden z podstawowych makroskładników zapewniających prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Jest ono źródłem energii, pomaga budować tkankę mięśniową i kostną oraz regulować metabolizm. Często jednak w naszym codziennym jadłospisie nie znajduje się go aż tyle, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie dla człowieka o standardowych potrzebach. A jeśli mowa o kimś bardziej aktywnym fizycznie, białko zawarte w posiłkach nie jest po prostu w stanie takiego zapotrzebowania pokryć. Rozwiązaniem w takiej sytuacji są odżywki białkowe.
Rodzaje odżywek białkowych.
Osoby aktywne fizycznie, a zwłaszcza trenujące regularnie, wysiłkowo mają zwiększone zapotrzebowanie na białko. Zwłaszcza im polecane są więc białka treningowe w formie odżywek białkowych. Są one dla sportowców nie tylko suplementem, ale również urozmaiceniem diety. Na rynku występuje ich kilka rodzajów, z łatwością można wybrać coś pasującego do preferencji.
Białka serwatkowe.
Jest to mieszanina różnych białek wyizolowanych z serwatki, która stała się jednym z najpopularniejszych suplementów diety na świecie. Australijski Instytut Sportu zakwalifikował białka serwatkowe do kategorii A – są to suplementy przebadane, o potwierdzonym działaniu, uznane za całkowicie bezpieczne. Na rynku występują 3 podstawowe formy tej odżywki, różniące się zawartością białka, węglowodanów i ceną:
- Koncentrat białka serwatkowego – zawiera 80% białka
- Izolat białka serwatkowego – zawiera 90% białka
- Hydrolizat białka serwatkowego – zawierający białka rozbite na krótkołańcuchowe peptydy znacznie łatwiej wchłaniane przez ludzki organizm.
Białka wieloskładnikowe.
W tej grupie występują odżywki zawierające kilka frakcji proteinowych, i nie muszą być to wyłącznie białka serwatki. Białka wieloskładnikowe mogą zawierać frakcje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a ich proporcje zależne są od przeznaczenia odżywki. Inne należy wybrać, jeśli celem jest maksymalizacja przyrostu mięśniowego, a inne jeśli ma ona wspierać regenerację powysiłkową. Istnieją także odżywki uniwersalne. Zastosowane w nich frakcje o krótkiej i długiej kinetyce przyswajania sprawiają, że organizm ma dostęp do całej gamy aminokwasów przez dłuższy okres czasu.
Białka roślinne.
Odżywki których podstawą są białka roślinne powstają z soi, grochu, lub brązowego ryżu. Te wegańskie produkty przeznaczone są nie tylko dla osób z zasady nie spożywających mięsa, ale również dla nie tolerujących laktozy, ponieważ białka roślinne jej po prostu nie zawierają.
Preparaty te najczęściej występują w postaci koncentratu lub izolatu i mogą zawierać do 90% białka, ale nie zawsze mają w sobie komplet potrzebnych aminokwasów. Dlatego warto analizować ich skład, aby w razie potrzeby zbilansować suplementację innym preparatem.
Kiedy warto stosować odżywki białkowe?
Najczęściej wybierane odżywki białkowe to oczywiście białka treningowe, używane przez regularnie trenujących sportowców amatorów i zawodowców. Są spożywane w czasie okołotreningowym, zarówno przed jak i po treningu. Zastosowanie ich po intensywnej sesji lub całym dniu treningowym powoduje aktywację mechanizmu regenerującego mięśnie.
Pamiętać jednak należy, że odżywki białkowe to tylko suplement diety i nie powinny zastępować zbilansowanych posiłków, a jedynie je uzupełnić. Produkty spożywcze takiej jak mięso, jaja, ryż są podstawowym źródłem energii i budulca dla organizmu. Urozmaicenie ich wielosmakowymi odżywkami białkowymi może być jednak przyjemnym akcentem smakowym i zdrowotnym.
